Trong bối cảnh thương mại toàn cầu hóa, các hiệp định thương mại tự do đóng vai trò then chốt trong việc định hình nền kinh tế quốc tế. USMCA, hay Hiệp định Hoa Kỳ – Mexico – Canada, là một minh chứng rõ ràng cho điều này. Vậy USMCA là gì? Hãy cùng GenZ Đầu Tư khám phá nhé!
USMCA là gì?
USMCA, viết tắt của United States – Mexico – Canada Agreement (Hiệp định Hoa Kỳ – Mexico – Canada), là một hiệp định thương mại tự do giữa ba quốc gia Bắc Mỹ: Hoa Kỳ, Mexico và Canada. Được ký kết vào ngày 30/11/2018 và chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2020, USMCA thay thế cho NAFTA (Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ), vốn đã tồn tại từ năm 1994. Đây là một bước tiến nhằm hiện đại hóa và cập nhật các quy tắc thương mại giữa ba nước để phù hợp với bối cảnh kinh tế toàn cầu thế kỷ 21.
USMCA ra đời trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Donald Trump (2017 – 2021) muốn đàm phán lại NAFTA, vốn bị ông cho rằng gây bất lợi cho Hoa Kỳ, đặc biệt là làm mất việc làm trong ngành sản xuất. Sau hơn một năm thương thảo căng thẳng giữa ba nước, USMCA được thông qua như một thỏa thuận thay thế, vừa giữ được tinh thần tự do thương mại của NAFTA, vừa bổ sung các điều khoản mới nhằm bảo vệ lợi ích của từng quốc gia.
USMCA được thiết kế với các mục tiêu cốt lõi sau:
- Thúc đẩy thương mại tự do: Loại bỏ hoặc giảm thiểu các rào cản thuế quan, tạo điều kiện cho hàng hóa và dịch vụ lưu thông dễ dàng giữa ba nước.
- Cân bằng lợi ích kinh tế: Đảm bảo các quốc gia thành viên đều hưởng lợi từ hiệp định, đặc biệt là cải thiện điều kiện cho người lao động và doanh nghiệp nhỏ.
- Cập nhật quy định cho nền kinh tế hiện đại: Đưa vào các điều khoản mới liên quan đến thương mại số, bảo vệ môi trường và tiêu chuẩn lao động, những lĩnh vực không được đề cập đầy đủ trong NAFTA.
- Tăng cường cạnh tranh toàn cầu: Giúp khu vực Bắc Mỹ duy trì vị thế kinh tế trước sự trỗi dậy của các khu vực khác như châu Á hay Liên minh châu Âu.
USMCA không chỉ là một hiệp định thương mại mà còn là nền tảng kinh tế quan trọng cho khu vực Bắc Mỹ. Với tổng GDP của ba nước vượt 20 nghìn tỷ USD (tính đến năm 2020), khu vực này chiếm khoảng 28% nền kinh tế toàn cầu. Hiệp định giúp củng cố chuỗi cung ứng khu vực, tăng cường khả năng cạnh tranh với các nền kinh tế lớn khác như Trung Quốc và Liên minh châu Âu. Ngoài ra, USMCA còn mang ý nghĩa chính trị, thể hiện sự đoàn kết giữa ba quốc gia trong bối cảnh bất ổn kinh tế toàn cầu.
Các điểm nổi bật của USMCA
USMCA được xem là “NAFTA 2.0” với những điều chỉnh quan trọng, phản ánh sự thay đổi trong các lĩnh vực như thương mại điện tử, lao động, môi trường và quyền sở hữu trí tuệ. Hiệp định này không chỉ nhằm thúc đẩy trao đổi hàng hóa mà còn tăng cường hợp tác kinh tế, tạo ra một khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới xét về tổng GDP của ba quốc gia thành viên.
USMCA có nhiều điểm khác biệt và cải tiến so với NAFTA:
- Quy định về xuất xứ hàng hóa (Rules of Origin)
Một trong những thay đổi lớn nhất là yêu cầu khắt khe hơn về tỷ lệ nội địa hóa sản phẩm, đặc biệt trong ngành công nghiệp ô tô. Theo đó, để được miễn thuế, ít nhất 75% linh kiện ô tô phải được sản xuất tại khu vực Bắc Mỹ (so với 62,5% trong NAFTA), và 40 – 45% linh kiện phải được làm bởi lao động có mức lương tối thiểu 16 USD/giờ. Điều này nhằm khuyến khích sản xuất trong khu vực và giảm sự phụ thuộc vào các nước ngoài như Trung Quốc.
- Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ
USMCA tăng cường bảo vệ bản quyền, thương hiệu và sáng chế, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ và dược phẩm. Ví dụ, thời gian bảo hộ độc quyền cho các loại thuốc sinh học được kéo dài lên 10 năm, giúp các công ty Mỹ có lợi thế lớn hơn.
- Tiêu chuẩn lao động và môi trường
Hiệp định yêu cầu các nước thành viên cải thiện điều kiện làm việc và mức lương cho người lao động, đặc biệt tại Mexico, nơi lao động giá rẻ từng là lợi thế cạnh tranh. Đồng thời, USMCA đưa ra các cam kết về bảo vệ môi trường, như chống đánh bắt cá bất hợp pháp hay giảm ô nhiễm xuyên biên giới.
- Thương mại điện tử và kinh tế số
Lần đầu tiên, một hiệp định thương mại lớn như USMCA đưa ra các quy định cụ thể về thương mại điện tử, bao gồm miễn thuế cho các giao dịch số và bảo vệ dữ liệu người dùng. Điều này phản ánh sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế kỹ thuật số trong thập kỷ qua.
- Truy cập thị trường nông sản
Canada mở cửa thị trường sữa cho các nhà sản xuất Mỹ, trong khi Mỹ cải thiện điều kiện tiếp cận cho các sản phẩm nông nghiệp từ Canada và Mexico. Đây là bước đi nhằm giải quyết các tranh chấp thương mại lâu dài giữa các nước.
USMCA tác động lên thị trường Forex như thế nào?
Tác động đến tỷ giá của các đồng tiền liên quan
Đồng USD (Đô la Mỹ):
- USMCA củng cố vị thế của đồng USD bằng cách tạo ra một khu vực thương mại ổn định và quy mô lớn. Điều này có thể làm tăng nhu cầu đối với đồng USD, đặc biệt khi các nhà đầu tư tìm kiếm sự an toàn.
- Các điều khoản của USMCA về lao động, môi trường và sở hữu trí tuệ cũng có thể tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi hơn cho các công ty Mỹ, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và củng cố đồng USD.
Đồng CAD (Đô la Canada) và MXN (Peso Mexico):
- USMCA giảm bớt sự không chắc chắn về thương mại giữa ba quốc gia, điều này có thể làm tăng sự ổn định của đồng CAD và MXN.
- Tuy nhiên, các đồng tiền này vẫn nhạy cảm với các yếu tố như giá hàng hóa (đặc biệt là dầu mỏ đối với Canada) và các chính sách kinh tế trong nước.
- Do 2 nước Canada và Mexico có mối quan hệ thương mại chặt chẽ với Mỹ, nên những tác động đến kinh tế Mỹ cũng ảnh hưởng trực tiếp đến 2 loại tiền tệ này.
Biến động do các tin tức kinh tế: Các tin tức liên quan đến việc thực thi USMCA, như các tranh chấp thương mại hoặc các thay đổi chính sách, có thể gây ra biến động ngắn hạn cho các đồng tiền liên quan.
Ảnh hưởng đến tâm lý thị trường
- Giảm bớt sự không chắc chắn: Trước khi USMCA được ký kết, sự không chắc chắn về tương lai của NAFTA (Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ) đã gây ra biến động cho thị trường Forex. USMCA đã giúp giảm bớt sự không chắc chắn này, tạo ra một môi trường đầu tư ổn định hơn.
- Tăng cường niềm tin: USMCA thể hiện cam kết của ba quốc gia trong việc duy trì quan hệ thương mại chặt chẽ, điều này có thể tăng cường niềm tin của các nhà đầu tư và thúc đẩy dòng vốn đầu tư vào khu vực.
Tác động gián tiếp
- Ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ: USMCA có thể ảnh hưởng đến các quyết định chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương ở Mỹ, Canada và Mexico. Ví dụ, sự tăng trưởng kinh tế do USMCA thúc đẩy có thể khiến Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất.
- Tác động đến thương mại toàn cầu: USMCA là một trong những hiệp định thương mại lớn nhất thế giới, và nó có thể tạo ra tiền lệ cho các hiệp định thương mại khác. Điều này có thể ảnh hưởng đến dòng chảy thương mại toàn cầu và gián tiếp tác động đến thị trường Forex.
Kết luận
USMCA không chỉ là một hiệp định thương mại mà còn là một bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa và củng cố mối quan hệ kinh tế giữa ba quốc gia Bắc Mỹ. Với những thay đổi và cải tiến so với NAFTA, USMCA đã và đang tạo ra những tác động đáng kể đến thị trường Forex, từ việc củng cố vị thế của đồng USD đến việc ảnh hưởng đến tâm lý thị trường và chính sách tiền tệ. Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn về USMCA là gì và những ảnh hưởng sâu rộng của nó đối với thị trường tài chính toàn cầu.
