BRL là gì? Những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị của đồng BRL

BRL là mã tiền tệ quốc tế theo tiêu chuẩn ISO 4217, đại diện cho Real Brazil, đơn vị tiền tệ chính thức của Brazil – quốc gia lớn nhất Nam Mỹ về diện tích và dân số. Ký hiệu của đồng Real là R$, và trong tiếng Bồ Đào Nha, số nhiều của “real” được gọi là “reais”. Đồng tiền này được chia nhỏ thành 100 centavos (xu). Tên gọi “Real” mang ý nghĩa “hoàng gia” hoặc “thực sự” trong tiếng Bồ Đào Nha, gợi nhắc đến lịch sử và bản sắc văn hóa của Brazil.

Đồng Real hiện đại ra đời vào ngày 01/07/1994, trong khuôn khổ Plano Real – một kế hoạch cải cách kinh tế nhằm kiểm soát siêu lạm phát đã làm suy yếu các đồng tiền trước đó như Cruzeiro Real. Khi được giới thiệu, BRL được neo tỷ giá 1:1 với đồng đô la Mỹ (USD), nhưng sau đó đã trải qua nhiều biến động, từ mất giá nghiêm trọng (như năm 2002, khi tỷ giá chạm gần 4:1) đến giai đoạn phục hồi.

Hiện nay, BRL là một trong những đồng tiền quan trọng tại khu vực Mỹ Latinh, phản ánh sức mạnh kinh tế của Brazil – nền kinh tế lớn thứ 12 thế giới theo GDP danh nghĩa.

BRL đóng vai trò quan trọng trong nhiều khía cạnh:

• Phương tiện giao dịch: Là đồng tiền pháp định duy nhất tại Brazil, BRL được sử dụng trong tất cả các giao dịch nội địa, từ mua bán hàng hóa đến thanh toán dịch vụ.
• Công cụ kinh tế quốc tế: Với vị thế của Brazil là nước xuất khẩu lớn (cà phê, đậu nành, quặng sắt), BRL đóng vai trò trung gian trong thương mại toàn cầu, đặc biệt với các đối tác như Trung Quốc và Hoa Kỳ.
• Biểu tượng kinh tế: Giá trị của BRL phản ánh sức khỏe kinh tế Brazil và niềm tin của nhà đầu tư quốc tế vào quốc gia này.
• Thu hút đầu tư: Sự ổn định của BRL ảnh hưởng trực tiếp đến dòng vốn nước ngoài chảy vào Brazil, đặc biệt trong các lĩnh vực như năng lượng, nông nghiệp và cơ sở hạ tầng.

Tình hình kinh tế Brazil

Nền kinh tế Brazil là một trong những yếu tố cốt lõi quyết định giá trị của BRL, với các khía cạnh cụ thể như sau:

• Xuất khẩu hàng hóa: Brazil là nước xuất khẩu lớn các mặt hàng nông sản (cà phê, đậu nành, đường, thịt bò) và khoáng sản (quặng sắt, dầu mỏ). Giá trị BRL thường tăng khi giá hàng hóa toàn cầu tăng, vì điều này làm tăng nhu cầu đối với BRL từ các đối tác thương mại như Trung Quốc, Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu. Ví dụ, giai đoạn 2003 – 2011, khi giá hàng hóa tăng cao nhờ nhu cầu từ Trung Quốc, BRL đã tăng giá đáng kể, đạt mức 1,5 BRL/USD vào năm 2011.
• Tăng trưởng kinh tế: Khi GDP của Brazil tăng trưởng mạnh (như giai đoạn bùng nổ kinh tế 2000-2010), niềm tin của nhà đầu tư vào nền kinh tế tăng lên, thu hút dòng vốn nước ngoài và hỗ trợ BRL. Tuy nhiên, trong các giai đoạn suy thoái, chẳng hạn cuộc khủng hoảng kinh tế 2014-2016 (GDP giảm 3-4% mỗi năm), BRL chịu áp lực giảm giá mạnh do nhà đầu tư rút vốn.
• Lạm phát: Brazil có lịch sử lạm phát cao, từng lên tới hàng nghìn phần trăm trong thập niên 1980-1990. Dù Plano Real năm 1994 đã kiểm soát siêu lạm phát, chỉ số giá tiêu dùng (IPCA) vẫn là yếu tố quan trọng. Nếu lạm phát vượt mức mục tiêu của Ngân hàng Trung ương Brazil (hiện khoảng 3-4%), giá trị thực của BRL giảm, làm suy yếu sức mua và gây áp lực lên tỷ giá. Ví dụ, năm 2021, khi lạm phát chạm 10%, BRL mất giá đáng kể so với USD.

Chính sách tiền tệ

Ngân hàng Trung ương Brazil (Banco Central do Brasil – BCB) có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh giá trị BRL thông qua các công cụ chính sách tiền tệ:

• Lãi suất Selic: Đây là lãi suất cơ bản của Brazil, ảnh hưởng trực tiếp đến dòng vốn quốc tế. Khi BCB tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát (như năm 2022, lãi suất Selic đạt 13,75%), các nhà đầu tư nước ngoài đổ tiền vào Brazil để hưởng lợi suất cao, làm tăng nhu cầu đối với BRL và đẩy giá trị đồng tiền này lên. Ngược lại, khi lãi suất giảm (như năm 2020, xuống mức 2%), dòng vốn rút ra, gây áp lực giảm giá lên BRL.
• Can thiệp ngoại hối: BCB thường xuyên can thiệp vào thị trường ngoại hối để ổn định BRL, đặc biệt trong các giai đoạn biến động mạnh. Chẳng hạn, năm 2010, khi BRL tăng giá quá mức do dòng vốn nước ngoài流入 (dòng chảy vào) lớn, BCB đã bán BRL và mua USD để kiềm chế. Ngược lại, trong các cuộc khủng hoảng (như năm 2020 do đại dịch COVID-19), BCB bán USD từ dự trữ ngoại hối để hỗ trợ BRL, ngăn tỷ giá vượt mức 6 BRL/USD.

Bất ổn chính trị và xã hội

Brazil nổi tiếng với sự bất ổn chính trị, và điều này tác động mạnh mẽ đến giá trị BRL:

• Tham nhũng và bê bối: Các vụ scandal lớn như “Lava Jato” (Car Wash) – cuộc điều tra tham nhũng liên quan đến Petrobras và các quan chức cấp cao đã làm suy yếu niềm tin vào chính phủ Brazil trong giai đoạn 2014-2017. Kết quả là nhà đầu tư rút vốn, đẩy tỷ giá BRL/USD lên mức kỷ lục gần 4 vào năm 2015. Tương tự, bất ổn trong các kỳ bầu cử (như năm 2018) cũng khiến BRL biến động mạnh.
• Chính sách tài khóa: Khi chính phủ chi tiêu vượt quá khả năng tài chính hoặc nợ công tăng cao (hiện chiếm khoảng 90% GDP), nhà đầu tư lo ngại về khả năng trả nợ, dẫn đến bán tháo BRL. Ngược lại, các cải cách tích cực như cải cách hưu trí năm 2019 hay kế hoạch tư nhân hóa doanh nghiệp nhà nước đã giúp củng cố niềm tin và hỗ trợ BRL tăng giá.

Giá trị đồng Đô la Mỹ (USD)

Do USD là đồng tiền dự trữ toàn cầu và được sử dụng rộng rãi trong thương mại quốc tế, BRL có mối quan hệ chặt chẽ với USD:

• USD mạnh lên: Khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất hoặc kinh tế Mỹ tăng trưởng tốt (như giai đoạn 2018 – 2019), USD tăng giá, gây áp lực giảm giá lên BRL. Ví dụ, năm 2022, khi Fed thắt chặt chính sách tiền tệ, BRL mất giá từ 5 xuống gần 5,5 so với USD.
• USD suy yếu: Ngược lại, khi USD giảm giá (như giai đoạn 2009 – 2011 do khủng hoảng tài chính Mỹ), BRL có cơ hội tăng giá, đặc biệt nếu Brazil duy trì các yếu tố kinh tế tích cực.

Thời tiết và thiên tai

Brazil phụ thuộc lớn vào nông nghiệp, do đó thời tiết là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến BRL:

• Hạn hán: Các đợt hạn hán nghiêm trọng (như năm 2021 – 2022 tại miền nam Brazil) làm giảm sản lượng cà phê và đậu nành, ảnh hưởng đến kim ngạch xuất khẩu. Điều này gây áp lực lên cán cân thương mại và khiến BRL mất giá.
• Lũ lụt: Ngược lại, lũ lụt ở các khu vực nông nghiệp trọng điểm (như bang Mato Grosso) cũng làm gián đoạn sản xuất, tác động tiêu cực đến BRL.
• Biến đổi khí hậu: Những thay đổi dài hạn trong mô hình thời tiết, như hiện tượng El Niño hoặc La Niña, có thể ảnh hưởng đến năng suất kinh tế Brazil, từ đó tác động đến giá trị đồng tiền.

Xem thêm: Break out là gì? Cách giao dịch hiệu quả khi thị trường Break out

Tâm lý thị trường và đầu cơ

Thị trường tài chính toàn cầu và hành vi của nhà đầu tư cũng đóng vai trò lớn:

• Tin tức tiêu cực: Khi có thông tin bất lợi (ví dụ: biểu tình lớn, suy thoái kinh tế), nhà đầu tư có xu hướng bán tháo BRL, đẩy giá trị đồng tiền này xuống. Chẳng hạn, trong đại dịch COVID-19 năm 2020, tâm lý bi quan khiến BRL chạm mức thấp lịch sử 5,9 BRL/USD.
• Tin tức tích cực: Ngược lại, các đánh giá tích cực từ tổ chức xếp hạng tín nhiệm như Moody’s (nâng hạng từ Ba2 lên Ba1 vào năm 2024) hoặc dự báo kinh tế khả quan có thể thu hút dòng vốn, giúp BRL tăng giá.
• Đầu cơ: Các nhà giao dịch ngoại hối thường tận dụng biến động của BRL để đầu cơ, đặc biệt trong bối cảnh tỷ giá dao động mạnh, làm gia tăng áp lực lên giá trị đồng tiền.

Dòng vốn quốc tế

Sự luân chuyển của dòng vốn nước ngoài vào và ra khỏi Brazil ảnh hưởng trực tiếp đến BRL:

• Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI): Khi Brazil thu hút được FDI lớn (như trong lĩnh vực năng lượng tái tạo hoặc khai thác dầu mỏ), nhu cầu đối với BRL tăng, hỗ trợ giá trị đồng tiền. Ví dụ, giai đoạn 2000 – 2010, FDI tăng mạnh đã giúp BRL duy trì sức mạnh.
• Rút vốn: Ngược lại, khi nhà đầu tư rút vốn do rủi ro (như khủng hoảng chính trị năm 2016), nguồn cung BRL tăng đột biến trên thị trường, gây mất giá.

Xem thêm: Kiến thức Forex