Hawkish và Dovish là gì? Tìm hiểu chính sách tiền tệ Bồ câu và Diều hâu

Hawkish, hay còn gọi là chính sách “Diều hâu”, là thuật ngữ dùng để chỉ quan điểm của các nhà hoạch định chính sách tiền tệ, thường là ngân hàng trung ương, ủng hộ việc thắt chặt chính sách tiền tệ (tight monetary policy). Những người theo trường phái Hawkish thường tập trung vào việc kiểm soát lạm phát, xem đây là mục tiêu ưu tiên hàng đầu thay vì thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bằng mọi giá.

Thuật ngữ “Diều hâu” xuất phát từ hình ảnh con chim săn mồi, tượng trưng cho sự quyết liệt và chủ động trong việc đối phó với các nguy cơ kinh tế, đặc biệt là khi lạm phát vượt ngoài tầm kiểm soát. Trong bối cảnh thị trường forex, Hawkish là tín hiệu quan trọng mà các nhà giao dịch cần chú ý, vì nó thường ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị của đồng tiền.

Đặc điểm của chính sách Hawkish

Chính sách Hawkish được đặc trưng bởi các biện pháp mạnh tay nhằm kiềm chế lạm phát, chẳng hạn như tăng lãi suất hoặc giảm lượng cung tiền trong nền kinh tế. Khi một ngân hàng trung ương nhận thấy nền kinh tế đang tăng trưởng quá nóng, tức là nhu cầu tiêu dùng và đầu tư vượt xa khả năng cung ứng, dẫn đến giá cả leo thang, họ sẽ áp dụng quan điểm Hawkish để “hạ nhiệt”.

Ví dụ, việc tăng lãi suất làm tăng chi phí vay vốn, từ đó giảm chi tiêu và đầu tư, giúp đưa lạm phát trở lại mức mục tiêu. Đây là cách tiếp cận phổ biến của các ngân hàng trung ương lớn như Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) khi đối mặt với áp lực lạm phát vượt quá ngưỡng cho phép, chẳng hạn như mục tiêu 2% của Fed.

Ví dụ thực tế về Hawkish

Một ví dụ điển hình của chính sách Hawkish là hành động của Fed trong giai đoạn 2022 – 2023, khi lạm phát tại Mỹ tăng vọt lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ do ảnh hưởng của đại dịch và đứt gãy chuỗi cung ứng. Để đối phó, Fed liên tục tăng lãi suất từ mức gần 0% lên hơn 5% trong vòng chưa đầy hai năm, thể hiện rõ quan điểm Hawkish.

Những tuyên bố từ Chủ tịch Fed Jerome Powell trong các cuộc họp báo, như cam kết “kiểm soát lạm phát bằng mọi giá”, càng củng cố tín hiệu thắt chặt chính sách. Trong thị trường forex, những động thái này thường được các nhà giao dịch theo dõi sát sao vì chúng ảnh hưởng lớn đến sức mạnh của đồng USD so với các đồng tiền khác.

Tác động của Hawkish lên thị trường Forex

Chính sách Hawkish có tác động sâu rộng đến thị trường ngoại hối, chủ yếu thông qua việc làm tăng giá trị của đồng tiền thuộc quốc gia áp dụng chính sách này. Khi lãi suất tăng, dòng vốn quốc tế có xu hướng chảy vào quốc gia đó để tận dụng lợi suất cao hơn từ các khoản đầu tư như trái phiếu chính phủ. Điều này làm tăng nhu cầu đối với đồng nội tệ, đẩy giá trị của nó lên so với các đồng tiền khác.

Chẳng hạn, khi Fed áp dụng chính sách Hawkish, đồng USD thường tăng giá mạnh so với EUR, JPY hay GBP, tạo cơ hội cho nhà giao dịch forex mua USD (buy) trong các cặp tiền tệ như EUR/USD hoặc GBP/USD. Ngược lại, nếu chính sách Hawkish được dự đoán trước nhưng không xảy ra, thị trường có thể phản ứng tiêu cực, dẫn đến biến động ngược chiều.

Đối với những người tham gia giao dịch forex, việc nhận diện chính sách Hawkish là yếu tố then chốt để xây dựng chiến lược giao dịch hiệu quả. Các tín hiệu Hawkish thường xuất hiện qua phát biểu của quan chức ngân hàng trung ương, báo cáo kinh tế (như chỉ số CPI, PPI) hoặc biên bản họp chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, họ cũng cần cẩn trọng với tâm lý thị trường, vì đôi khi kỳ vọng Hawkish đã được phản ánh vào giá trước khi chính sách thực sự được công bố, dẫn đến hiện tượng “mua tin đồn, bán sự thật”.

Dovish, hay còn gọi là chính sách “bồ câu,” là thuật ngữ dùng để chỉ quan điểm của các nhà hoạch định chính sách tiền tệ ủng hộ việc nới lỏng các biện pháp kiểm soát kinh tế.

Những nhà hoạch định chính sách theo trường phái Dovish thường ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo thêm việc làm, thay vì tập trung kiểm soát lạm phát như trường phái Hawkish. Để đạt được mục tiêu này, họ có xu hướng giữ lãi suất ở mức thấp hoặc thậm chí giảm lãi suất, đồng thời tăng cung tiền trong nền kinh tế thông qua các biện pháp như in tiền hoặc mua trái phiếu chính phủ.

Đặc điểm của chính sách Dovish

Chính sách Dovish thường được áp dụng trong những giai đoạn kinh tế khó khăn, chẳng hạn như suy thoái hoặc khi lạm phát ở mức thấp hơn mục tiêu mong muốn. Một ngân hàng trung ương theo hướng Dovish sẽ tránh tăng lãi suất để không kìm hãm sự phát triển kinh tế, thay vào đó họ có thể đưa ra các gói kích thích tài chính để hỗ trợ doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Ví dụ thực tế về chính sách Dovish

Một ví dụ điển hình của chính sách Dovish là hành động của ECB trong những năm gần đây. Để hỗ trợ nền kinh tế khu vực Eurozone sau khủng hoảng nợ công, ECB đã duy trì lãi suất ở mức rất thấp, thậm chí âm, đồng thời triển khai chương trình mua tài sản (QE – Quantitative Easing) để bơm tiền vào thị trường.

Tương tự, Ngân hàng Nhật Bản cũng nổi tiếng với chính sách Dovish kéo dài hàng thập kỷ nhằm chống lại tình trạng giảm phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Những động thái này thường được các nhà giao dịch forex theo dõi sát sao, vì chúng có thể báo hiệu xu hướng giảm giá dài hạn của đồng euro (EUR) hoặc yên Nhật (JPY).

Tác động của Dovish lên thị trường forex

Trong giao dịch forex, chính sách Dovish thường khiến đồng tiền của quốc gia đó mất giá. Lý do là lãi suất thấp làm giảm sức hấp dẫn của đồng tiền đối với các nhà đầu tư nước ngoài, những người thường tìm kiếm lợi suất cao hơn từ các tài sản tài chính. Khi một ngân hàng trung ương phát đi tín hiệu Dovish – chẳng hạn qua bài phát biểu của thống đốc hoặc biên bản cuộc họp, thị trường có thể phản ứng ngay lập tức.

Chẳng hạn, nếu ECB tuyên bố tiếp tục giữ lãi suất thấp, cặp EUR/USD có thể giảm do đồng euro yếu đi so với đồng đô la Mỹ. Điều này tạo cơ hội cho các nhà giao dịch theo chiến lược bán khống (short) trên các cặp tiền liên quan.

Hiểu rõ chính sách Dovish giúp nhà giao dịch forex đưa ra quyết định chính xác hơn. Khi một ngân hàng trung ương thể hiện quan điểm Dovish, nhà giao dịch có thể dự đoán đồng tiền của quốc gia đó sẽ suy yếu và xây dựng chiến lược bán ra phù hợp. Để nhận diện tín hiệu Dovish, họ cần theo dõi các sự kiện như công bố lãi suất, báo cáo lạm phát, hoặc phát biểu từ các quan chức cấp cao.

• Phân tích tin tức để nhận diện xu hướng

Hawkish và Dovish là công cụ quan trọng để dự đoán biến động tỷ giá trong forex thông qua tin tức. Khi Fed phát tín hiệu Hawkish, như Chủ tịch Jerome Powell nói về tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát, đồng USD thường tăng giá. Ngược lại, nếu ECB giữ quan điểm Dovish, nhấn mạnh hỗ trợ kinh tế bằng lãi suất thấp, đồng EUR có khả năng suy yếu. Nhà giao dịch cần theo dõi phát biểu của quan chức ngân hàng trung ương và báo cáo kinh tế để nhận diện xu hướng chính xác.

• Xây dựng chiến lược giao dịch

Chính sách Hawkish và Dovish định hướng rõ ràng cho chiến lược forex. Với Hawkish, khi lãi suất tăng thu hút vốn nước ngoài, trader có thể mua (buy) các cặp tiền như USD/JPY hoặc USD/EUR để tận dụng USD mạnh lên. Ngược lại, Dovish làm đồng tiền yếu đi, phù hợp chiến lược bán (sell), như bán EUR/USD khi ECB nới lỏng chính sách. Việc chọn đúng chiến lược dựa trên tín hiệu chính sách giúp trader tối ưu hóa lợi nhuận và hạn chế rủi ro.

• Sử dụng công cụ hỗ trợ

Công cụ như Lịch Kinh tế (Economic Calendar) là trợ thủ đắc lực để phát hiện tín hiệu Hawkish và Dovish. Chẳng hạn, nếu dữ liệu lạm phát Mỹ tăng cao và Fed dự kiến thắt chặt, đó là dấu hiệu Hawkish, báo hiệu USD tăng giá. Ngược lại, khi ECB công bố chương trình mua tài sản để bơm tiền, tín hiệu Dovish này có thể đẩy EUR giảm. Kết hợp công cụ với phân tích kỹ thuật giúp trader xác định điểm vào lệnh và thoát lệnh hiệu quả hơn.

• Tầm quan trọng của việc cập nhật thông tin

Thị trường forex biến động nhanh, và chính sách tiền tệ có thể thay đổi bất ngờ. Một ngân hàng trung ương có thể chuyển từ Dovish sang Hawkish nếu lạm phát tăng đột biến, gây ra biến động lớn trong tỷ giá. Nhà giao dịch cần cập nhật liên tục tin tức, từ bài phát biểu đến số liệu kinh tế, để bắt kịp xu hướng. Sự nhạy bén trong việc ứng dụng Hawkish và Dovish giúp trader tránh thua lỗ và tận dụng cơ hội sinh lời từ các biến động thị trường

Kết luận

Hawkish và Dovish đại diện cho hai hướng đi trái ngược trong chính sách tiền tệ, ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị đồng tiền trên thị trường forex. Hawkish tập trung kiềm chế lạm phát bằng cách thắt chặt, trong khi Dovish là gì – chính là nỗ lực nới lỏng để hỗ trợ kinh tế và việc làm. Việc áp dụng linh hoạt các tín hiệu từ hai chính sách này, thông qua phân tích tin tức và công cụ hỗ trợ, giúp trader tối ưu hóa cơ hội giao dịch.