RUB là gì?
RUB là ký hiệu chính thức của đồng Rubles, đơn vị tiền tệ quốc gia của Liên bang Nga. Tên “Rubles” có nguồn gốc từ tiếng Nga cổ “rubit,” nghĩa là “cắt” – liên quan đến việc người ta từng cắt các thanh bạc để làm tiền tệ trong lịch sử. Đồng RUB được quản lý bởi Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) và là một trong những đồng tiền được giao dịch trên thị trường forex, dù không phổ biến bằng các đồng tiền lớn như USD, EUR hay JPY.

Trên thị trường quốc tế, RUB thường xuất hiện trong các cặp tiền tệ như USD/RUB hoặc EUR/RUB. Đây là đồng tiền phản ánh sức mạnh kinh tế của Nga – một quốc gia có vai trò quan trọng trong lĩnh vực năng lượng và nguyên liệu thô. Tuy nhiên, giá trị của RUB thường biến động mạnh do phụ thuộc vào nhiều yếu tố kinh tế và chính trị.
Đặc điểm và vai trò của RUB
Đặc điểm
- Tính biến động cao: Đồng RUB được biết đến với sự biến động giá trị lớn, đặc biệt khi Nga đối mặt với các lệnh trừng phạt quốc tế hoặc biến động giá dầu mỏ – mặt hàng xuất khẩu chủ lực của nước này.
- Phụ thuộc vào nguyên liệu thô: Giá trị RUB gắn chặt với dầu mỏ và khí đốt tự nhiên, hai trụ cột kinh tế của Nga. Khi giá dầu tăng, RUB thường mạnh lên và ngược lại.
- Kiểm soát của chính phủ: Ngân hàng Trung ương Nga thường can thiệp vào thị trường ngoại hối để ổn định RUB, đặc biệt trong các giai đoạn khủng hoảng kinh tế.
- Hạn chế trong giao dịch quốc tế: RUB không phải là đồng tiền dự trữ toàn cầu, nên phạm vi sử dụng chủ yếu giới hạn trong Nga và một số quốc gia láng giềng.
Vai trò

- Trong nền kinh tế Nga: RUB là phương tiện thanh toán chính cho mọi giao dịch nội địa, từ mua sắm hàng ngày đến thanh toán các hợp đồng lớn.
- Trên thị trường forex: Dù không phải đồng tiền chính, RUB vẫn thu hút sự chú ý của các nhà giao dịch forex nhờ vào tính biến động, tạo cơ hội kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá.
- Công cụ phản ánh chính sách kinh tế: Giá trị RUB thường là “tấm gương” phản ánh tình hình kinh tế và chính trị của Nga, đặc biệt trong bối cảnh xung đột địa chính trị hoặc thay đổi chính sách năng lượng.
Xem thêm: MYR là gì? Những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị của đồng MYR
Những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị của đồng RUB
- Giá dầu mỏ và khí đốt
Một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến giá trị của đồng RUB là giá dầu mỏ và khí đốt tự nhiên. Nga là một trong những quốc gia xuất khẩu năng lượng lớn nhất thế giới, với dầu mỏ và khí đốt chiếm tỷ trọng đáng kể trong nguồn thu ngân sách.
Khi giá dầu Brent – một chỉ số chuẩn toàn cầu tăng, dòng tiền ngoại tệ chảy vào Nga tăng lên, giúp củng cố giá trị của RUB. Ngược lại, nếu giá dầu giảm mạnh, như trong các giai đoạn khủng hoảng năng lượng hoặc suy thoái kinh tế toàn cầu, RUB thường chịu áp lực mất giá. Sự phụ thuộc này khiến RUB trở thành một “đồng tiền hàng hóa” điển hình, biến động song song với thị trường năng lượng.
- Lệnh trừng phạt quốc tế
Các lệnh trừng phạt từ các quốc gia phương Tây, đặc biệt từ Mỹ và Liên minh châu Âu, có tác động trực tiếp và mạnh mẽ đến giá trị của RUB. Những sự kiện như xung đột ở Ukraine (năm 2014 và 2022) đã dẫn đến hàng loạt biện pháp trừng phạt kinh tế nhắm vào Nga, từ hạn chế giao dịch tài chính đến cấm vận xuất khẩu năng lượng. Những biện pháp này làm giảm niềm tin của nhà đầu tư quốc tế vào nền kinh tế Nga, gây ra dòng vốn rút khỏi thị trường và đẩy giá trị RUB đi xuống.
Trong một số trường hợp, RUB có thể mất giá hàng chục phần trăm chỉ trong vài ngày khi các lệnh trừng phạt mới được công bố, minh chứng cho mức độ nhạy cảm của đồng tiền này với yếu tố chính trị.
- Chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương Nga
Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết giá trị của RUB thông qua chính sách tiền tệ. Khi RUB suy yếu quá mức, CBR có thể tăng lãi suất để thu hút dòng vốn nước ngoài hoặc bán dự trữ ngoại tệ để ổn định tỷ giá. Ví dụ, trong giai đoạn khủng hoảng năm 2014, CBR đã chi hàng tỷ USD từ quỹ dự trữ để hỗ trợ RUB. Ngược lại, nếu nền kinh tế ổn định và RUB có dấu hiệu tăng giá quá nóng, CBR có thể giảm lãi suất để kích thích tăng trưởng.
Những quyết định này không chỉ ảnh hưởng đến tỷ giá RUB trong ngắn hạn mà còn định hình xu hướng dài hạn của đồng tiền trên thị trường forex.
- Tình hình địa chính trị

Tình hình địa chính trị, đặc biệt là các cuộc xung đột hoặc căng thẳng liên quan đến Nga, là một yếu tố không thể bỏ qua khi đánh giá giá trị của RUB. Các sự kiện như xung đột ở Crimea, chiến sự ở Ukraine hay tranh chấp với các nước phương Tây thường tạo ra tâm lý lo ngại trên thị trường tài chính.
Nhà đầu tư có xu hướng rút vốn khỏi các tài sản liên quan đến Nga, bao gồm cả RUB, để chuyển sang các tài sản an toàn hơn như USD hoặc vàng. Kết quả là RUB thường xuyên chịu áp lực giảm giá trong những giai đoạn bất ổn, khiến nó trở thành một đồng tiền mang tính đầu cơ cao trên thị trường forex.
- Tỷ giá USD
Cuối cùng, mối quan hệ giữa RUB và USD cũng là một yếu tố quan trọng. Vì USD là đồng tiền chủ đạo trong giao dịch quốc tế và forex, sự mạnh lên của USD thường đồng nghĩa với sự suy yếu của RUB trong cặp tiền tệ USD/RUB. Điều này đặc biệt rõ ràng khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất, khiến USD hấp dẫn hơn đối với nhà đầu tư toàn cầu. Ngược lại, khi USD suy yếu do các yếu tố nội tại của Mỹ (như lạm phát cao hoặc chính sách nới lỏng tiền tệ), RUB có cơ hội phục hồi.
Sự tương quan nghịch đảo này là một điểm mà các nhà giao dịch forex cần chú ý khi phân tích cặp USD/RUB.