Trong đầu tư, đánh giá hiệu suất không chỉ nằm ở lợi nhuận mà còn ở rủi ro. Tuy nhiên, các chỉ số truyền thống như Sharpe Ratio lại xem xét cả biến động tăng và giảm. Để khắc phục điều này, Sortino Ratio tập trung vào rủi ro giảm giá (downside risk), mang đến cái nhìn thực tế hơn về hiệu suất. Vậy, Sortino Ratio là gì? Công thức tính và ý nghĩa của nó trong đánh giá đầu tư như thế nào? Hãy cùng GenZ Đầu Tư sẽ giải đáp trong bài viết này nhé.
Sortino ratio là gì?
Sortino Ratio là một chỉ số tài chính dùng để đo lường lợi nhuận trên một đơn vị rủi ro giảm giá. Đây là công cụ quan trọng trong việc đánh giá hiệu suất của một khoản đầu tư, đặc biệt khi nhà đầu tư quan tâm nhiều đến việc bảo vệ vốn khỏi các thua lỗ thay vì theo đuổi lợi nhuận tối đa. Sortino Ratio tập trung vào việc đo lường rủi ro thua lỗ, là yếu tố quan trọng đối với những nhà đầu tư có khẩu vị rủi ro thấp.
Sortino Ratio tính toán tỷ lệ lợi nhuận đạt được so với độ rủi ro giảm giá (downside risk). Điểm đặc biệt của Sortino Ratio là nó chỉ xem xét những biến động giá giảm, tức là các biến động giá có thể dẫn đến thua lỗ, thay vì tính toán tổng biến động (bao gồm cả tăng và giảm giá) như trong Sharpe Ratio.
Xem thêm: Chỉ báo Laguerre là gì? Ứng dụng của chỉ báo Laguerre trong forex
Sự khác biệt cơ bản giữa Sortino Ratio và Sharpe Ratio
- Sharpe Ratio xem xét tổng độ lệch chuẩn (bao gồm cả biến động tăng và giảm) để đánh giá hiệu suất điều chỉnh rủi ro. Điều này có thể làm cho Sharpe Ratio không phản ánh chính xác rủi ro thực tế mà nhà đầu tư lo ngại – đó là các biến động giảm giá.
- Sortino Ratio chỉ tập trung vào độ lệch chuẩn giảm giá (downside deviation), điều này giúp chỉ số này phản ánh chính xác hơn mối quan tâm của nhà đầu tư đối với những thua lỗ tiềm tàng thay vì những sự biến động lên xuống không đáng kể.
Sortino Ratio giúp đánh giá chính xác hơn hiệu suất của các khoản đầu tư, đặc biệt đối với những nhà đầu tư có mục tiêu giảm thiểu thua lỗ hơn là tối đa hóa lợi nhuận.
Công thức tính Sortino Ratio
Công thức tính Sortino Ratio như sau:
Sortino Ratio = Rp – Rf / σd
Trong đó:
- Rp: Lợi suất kỳ vọng của danh mục đầu tư.
- Rf: Tỷ suất lợi nhuận phi rủi ro (ví dụ: lãi suất trái phiếu chính phủ).
- σd: Độ lệch chuẩn giảm giá (downside deviation) của danh mục đầu tư.
Ý nghĩa của Sortino Ratio trong đánh giá hiệu suất đầu tư
Giá trị Sortino Ratio càng cao
Khi giá trị Sortino Ratio càng cao, điều này có nghĩa là danh mục đầu tư này đang mang lại lợi nhuận vượt trội so với mức độ rủi ro giảm giá. Nói cách khác, một Sortino Ratio cao cho thấy nhà đầu tư có thể thu được nhiều lợi nhuận hơn từ khoản đầu tư của mình trong khi mức độ thua lỗ (nếu có) lại ở mức thấp hơn. Việc chỉ tính đến độ lệch chuẩn giảm giá (downside deviation) giúp đánh giá chính xác hơn những biến động không mong muốn, thay vì những biến động tăng giá không tạo ra rủi ro thực sự.
Ví dụ, trong trường hợp hai danh mục đầu tư có cùng mức lợi nhuận trung bình, nhưng một danh mục có Sortino Ratio cao hơn, thì danh mục đó có thể chịu ít rủi ro thua lỗ hơn, và ngược lại. Điều này cực kỳ quan trọng đối với những nhà đầu tư có khẩu vị rủi ro thấp, những người tìm kiếm sự ổn định trong suốt quá trình đầu tư, thay vì những khoản lợi nhuận lớn nhưng đi kèm với biến động mạnh mẽ.
So sánh Sortino Ratio giữa các khoản đầu tư
Khi nhà đầu tư so sánh Sortino Ratio giữa các danh mục đầu tư khác nhau, một danh mục có Sortino Ratio cao hơn so với các danh mục còn lại có thể được coi là hiệu quả hơn trong việc điều chỉnh lợi nhuận dựa trên mức độ rủi ro giảm giá. Điều này có nghĩa là danh mục đó có khả năng tạo ra nhiều lợi nhuận hơn với ít rủi ro thua lỗ hơn, làm cho nó trở thành sự lựa chọn hấp dẫn hơn cho các nhà đầu tư muốn giảm thiểu các khoản thua lỗ.
Tuy nhiên, việc so sánh giữa các danh mục đầu tư không chỉ dựa vào mỗi Sortino Ratio mà còn cần phải xem xét các yếu tố khác như tính thanh khoản, chiến lược đầu tư và mục tiêu tài chính cá nhân. Nhưng trong một bối cảnh mà nhà đầu tư đặc biệt lo ngại về khả năng thua lỗ, Sortino Ratio sẽ là công cụ cực kỳ hữu ích để chỉ ra danh mục nào ít rủi ro hơn và mang lại sự bảo vệ tốt hơn cho vốn đầu tư.
Ưu và nhược điểm của Sornito Ratio
Ưu điểm
- Phản ánh chính xác hơn rủi ro mà nhà đầu tư quan tâm (rủi ro thua lỗ): Một trong những ưu điểm nổi bật của Sortino Ratio là khả năng phản ánh chính xác hơn các yếu tố rủi ro mà nhà đầu tư thực sự quan tâm, đó là rủi ro thua lỗ. Trong khi Sharpe Ratio đánh giá tổng thể sự biến động của lợi nhuận, bao gồm cả biến động tăng và giảm, thì Sortino Ratio chỉ tập trung vào các biến động giảm giá.
- Hữu ích trong việc so sánh các chiến lược đầu tư có phân phối lợi nhuận lệch: Sortino Ratio đặc biệt hữu ích trong việc so sánh các chiến lược đầu tư có phân phối lợi nhuận lệch, chẳng hạn như các chiến lược đầu tư vào các cổ phiếu hoặc quỹ có tiềm năng lợi nhuận cao nhưng cũng đi kèm với rủi ro thua lỗ lớn.
- Đặc biệt quan trọng đối với các nhà đầu tư có khẩu vị rủi ro thận trọng: Sortino Ratio là công cụ cực kỳ quan trọng đối với những nhà đầu tư có khẩu vị rủi ro thận trọng, tức là những người ưu tiên bảo vệ vốn đầu tư của mình thay vì tìm kiếm lợi nhuận cao bất chấp rủi ro. Các nhà đầu tư này có thể chấp nhận một mức lợi nhuận khiêm tốn nhưng lại muốn hạn chế tối đa khả năng thua lỗ.
Xem thêm: Thin Market là gì? Nguyên nhân dẫn đến thị trường thanh khoản thấp
Nhược điểm
- Vẫn dựa trên dữ liệu lịch sử, không đảm bảo hiệu suất trong tương lai: Một hạn chế lớn của Sortino Ratio (cũng như bất kỳ chỉ số tài chính nào khác) là nó dựa vào dữ liệu lịch sử để tính toán hiệu suất đầu tư. Điều này có nghĩa là mặc dù Sortino Ratio có thể giúp dự đoán cách một danh mục đầu tư đã hoạt động trong quá khứ, nhưng nó không thể chắc chắn về hiệu suất trong tương lai.
- Việc lựa chọn tỷ suất lợi nhuận phi rủi ro có thể ảnh hưởng đến kết quả: Sortino Ratio yêu cầu tỷ suất lợi nhuận phi rủi ro (R_f), chẳng hạn như lãi suất trái phiếu chính phủ, để làm điểm so sánh. Tuy nhiên, việc chọn lựa tỷ suất lợi nhuận phi rủi ro có thể ảnh hưởng đáng kể đến kết quả tính toán.
- Độ lệch chuẩn giảm giá có thể nhạy cảm với số lượng và tần suất quan sát dữ liệu: Độ lệch chuẩn giảm giá (downside deviation) trong công thức tính Sortino Ratio có thể trở nên nhạy cảm với số lượng và tần suất quan sát dữ liệu. Nếu dữ liệu được thu thập từ một khoảng thời gian quá ngắn hoặc tần suất quan sát không đủ cao, độ lệch chuẩn giảm giá có thể không phản ánh chính xác mức độ rủi ro thực sự mà nhà đầu tư phải đối mặt.
Kết luận
Tóm lại, Sortino Ratio là một công cụ quan trọng giúp nhà đầu tư đánh giá hiệu suất đầu tư với trọng tâm vào rủi ro thua lỗ, thay vì chỉ đơn giản là tổng độ biến động. Việc sử dụng Sortino Ratio giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa lợi nhuận và mức độ rủi ro giảm giá, đặc biệt hữu ích đối với những người có khẩu vị rủi ro thận trọng.
